kapıkulu piyadeleri ne demek?
Kapıkulu Piyadeleri
Kapıkulu piyadeleri, Osmanlı Devleti'nin daimi ve maaşlı ordusunun yaya askerî sınıfını oluşturuyordu. Devşirme sistemi ile toplanan gençlerden yetiştirilen bu askerler, doğrudan padişaha bağlıydılar ve devletin en önemli askeri gücünü temsil ediyorlardı.
Oluşumu ve Kaynakları:
- Devşirme Sistemi: Kapıkulu piyadelerinin temel kaynağı Devşirme sistemiydi. Gayrimüslim tebaanın genç erkek çocukları belirli aralıklarla toplanır, İslam dinine geçirilir ve sıkı bir eğitimden sonra asker olarak yetiştirilirlerdi.
- Acemi Ocağı: Devşirilen gençler önce Acemi Ocağı'nda askeri eğitim alırlardı. Burada temel askeri bilgiler, disiplin ve itaat öğretilirdi.
Birlikler ve Görevleri:
Kapıkulu piyadeleri çeşitli birliklere ayrılmıştı:
- Yeniçeriler: En kalabalık ve en önemli birlikti. Savaşlarda ön saflarda yer alır, padişahı ve payitahtı korurlardı. Yeniçeri ocağı, zamanla siyasi bir güç haline gelmiştir.
- Cebeciler: Ordunun silah ve cephane ihtiyacını karşılarlardı. Silahların bakım ve onarımından da sorumlulardı.
- Topçular: Top dökmek, kullanmak ve orduya topçu desteği sağlamakla görevliydiler.
- Top Arabacıları: Topları savaş alanına taşımakla görevliydiler.
- Humbaracılar: El bombası (humbara) yapmak ve kullanmakla görevliydiler.
- Lağımcılar: Kale kuşatmalarında tünel kazmak ve düşman siperlerini yıkmakla görevliydiler.
Özellikleri:
- Maaşlı Askerler: Kapıkulu piyadeleri düzenli olarak maaş alırlardı. Bu durum onları diğer askerî sınıflardan ayırıyordu. Maaşlarına "ulufe" denilirdi.
- Bekar Yaşam: Başlangıçta evlenmeleri yasaktı. Bu durum, askerlerin sadece görevlerine odaklanmalarını sağlamak amacıyla uygulanıyordu. Zamanla bu kural gevşemiştir.
- Askeri Disiplin: Sıkı bir disiplin altında eğitilirlerdi ve padişaha mutlak itaatleri beklenirdi.
- Siyasi Rolleri: Zamanla devlet işlerine karışmaya başlamışlar ve siyasi bir güç haline gelmişlerdir. Bu durum, zaman zaman devletin istikrarını tehdit etmiştir.
Önemi:
Kapıkulu piyadeleri, Osmanlı Devleti'nin askeri gücünün temelini oluşturuyordu. Özellikle fetih döneminde büyük başarılar elde etmişler ve devletin sınırlarını genişletmesinde önemli rol oynamışlardır. Ancak zamanla disiplin ve niteliklerini kaybetmeleri, devletin askeri gücünün zayıflamasına neden olmuştur.